فصل هشتم-موجودی های مواد وکالا

هشتم
موجودی های مواد وکالا

موجودی مواد وکالا به دارایی هایی اطلاق می شود که :
الف) برای فروش در روال عادی عملیات واحد تجاری نگه داری می شود.
ب) به منظور ساخت محصول یا ارائه خدمات در فرایند تولید قرار دارد .
ج) به منظور ساخت محصول یا ارائه خدمات- خریداری شده ونگه داری می شود .
د) ماهیت مصرفی دارد و به طور غیر مستقیم در جهت فعالیت واحد تجاری مصرف می شود .
موجودی کالا یکی از اقلام دارایی جاری موسسه تلقی می شود . موجودی کالا شامل ملزومات مصرفی- مواد خام- محصولات در جریان ساخت وکالای آماده برای فروش می باشد .
بهای تمام شده موجودی مواد و کالا باید در برگیرنده مخارج خرید- مخارج تبدیل و سایر مخارجی باشد که واحد تجاری در جریان فعالیت معمول خود برای رساندن کالا به مکان و شرایط فعلی ان متحمل شده است .
برای ثبت موجودی ها در دفاتر حسابداری دو سیستم وجود دارد:
الف)سیستم ثبت ادواری
ب)سیستم ثبت دائمی 
در سیستم ثبت ادواری هنگام خرید کالاحساب خرید بدهکار می شود و هنگام فروش کالا کاهش موجودی در دفاتر ثبت نمی گردد .
لذا در این سیستم تعیین مقدار موجودی کالا طی سال از روی دفاتر امکان پذیر نمی باشد.
در سیستم ثبت دائمی- هنگام خرید کالا- حساب موجودی کالا بدهکار می شود وهنگام فروش کالا علاوه بر ثبت مربوط به فروش یک ثبت دیگر نیز بابت کاهش موجودی در دفاتر ثبت می گردد.
بدین ترتیب که حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته بدهکارو حساب موجودی کالا بستانکار می شود. 
لذا در این سیستم تعیین تعیین مقدار موجودی کالا طی سال از روی دفاتر امکان پذیر نمی باشد. در سیستم ثبت دائمی- هنگام خرید کالا حساب موجودی کالا بدهکار می شود و هنگام فروش کالا علاوه برثبت مربوط به فروش یک ثبت دیگر نیز بابت کاهش موجودی در دفاتر ثبت می گردد.
بدین ترتیب که حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته بدهکار وحساب موجودی کالا بستانکار می شود. لذا در هر زمان مانده حساب موجودی کالا در دفاتر میزان موجودی های کالای موسسه را نشان می دهد  .
اهم روشهای مورد استفاده جهت تخصیص بهای تمام شده به موجودی مواد و کالا عبارتند از :
الف) روش شناسایی ویژه 
ب) روش میانگین موزون 
ج) روش اولین صادره از اولین وارده
د) روش اولین صادره از آخرین وارده
در روش شناسایی ویژ تعلق کالای موجود درپایان دوره مالی به هریک از خریدها تعیین وقیمت تمام شده انها محاسبه می شود. 
درروش میانگین موضوع ابتدا میانگین بهای تمام شده یک واحد از کالای اماده فروش شرکت طی سال محاسبه میشود وسپس رقم بدست امده در مقدار موجودی کالای پایان دوره که از طریق انبار گردانی بدست می اید ضرب میشود تابهای تمام شده موجودی کالاهای پایان دوره تعیین گردد. 
درروش اولین صادره از اولین وارده  (FIFO) : فرض میشود هر کالایی که زودتر خریداری میشود زودتر نیز به فروش میرود.
بنابراین آن مقدار از کالاها که در پایان دوره باقی مانده است از آخرین خریدهای سال می با شد.
در روش اولین صادره از آخرین وارده (LIFO ) : فرض میشود که کالاهایی که دیرتر خریداری می شود زودتر به فروش می رود.
بنابراین موجودی کالای آخر دوره از محل موجودی کالای اول دوره و خریدهای اول سال می باشد.
در هر یک از روش های فوق به استثنای روش شناسایی ویژه جریان در نظر گرفته شده فرضی است و لزومی به مطابقت گردش فرضی با گردش فیزیکی کالا وجود ندارد.