فصل هفتم
تهیه صورت های مالی با استفاده از کاربرگ
کاربرگ ورقه ای است که به منظور فراهم کردن اطلاعات لازم برای اصلاح حساب ها- تنظیم صورت های مالی و بستن حساب ها درپایان سال مالی تهیه می شود .
معمولا از کاربرگی که ده ستون مبلغ دارد استفاده می شود وآن را کاربرگ ده ستونی می نامند .
این کاربرگ یک ستون برای نام حساب و ستون هایی برای تراز آزمایشی اصلاح نشده- اصلاحات- تراز آزمایشی اصلاح شده- سود وزیان و ترازنامه دارد .
مراحل تهیه کاربرگ شامل نوشتن 1-عنوان 2-بخش تراز آزمایشی 3- بخش اصلاحات 4-بخش تراز آزمایشی اصلاح شده 5-بخش های مربوط به سودو زیان وترازنامه 6-مانده گیری کاربرگ .
1- عنوان کاربرگ شامل موارد زیر است :
1-نام شرکت
2- نام فرم
3. دوره زمانی که کاربرگ برای آن مدت تهیه می شود .
2- بخش تراز آزمایشی:حسابداران معمولا برای صرفه جویی در وقت تراز آزمایشی پایان دوره رادر کاربرگ می نویسد . یعنی نام ومانده حساب هارا مستقیما از دفترکل به ستون های بدهکار و بستانکاربخش تراز آزمایشی کاربرگ منتقل می شود .
3- بخش اصلاحات:ثبتهای اصلاحی به همان ترتیبی که در دفتر روزنامه ثبت می شوند باید درستون های بخش اصلاحات کاربرگ درج گردد.
اگرحسابی که باید بدهکار یا بستانکار شود در حسابهای تراز آزمایشی موجود نباشد نام آن در ذیل حساب های تراز آزمایشی به حساب های موجود اضافه می شود .
4- بخش تراز آزمایشی اصلاح شده:دراین مرحله ارقام مندرج در بخش تراز آزمایشی با ارقام مندرج در بخش اصلاحات به صورت افقی جمع جبری شده و مانده های صحیح دربخش ترازآزمایشی اصلاح شده نوشته می شود.
5- بخش های مربوط به سود وزیان وتراز نامه:
تکمیل این دو بخش بسیار ساده است . دراین مرحله ارقام اصلاح شده به حساب های سود وزیان و تراز نامه تفکیک وبه شرح زیر از ستون های تراز آزمایشی اصلاح شده به چهار ستون باقی مانده کاربرگ انتقال می یابد .
6- مانده گیری کاربرگ :
بعد از اینکه مانده تمام حساب ها از بخش ترازآزمایشی اصلاح شده به بخش های سود وزیان و ترازنامه منتقل شده ستون های بخش سود وزیان وترازنامه جمع زده می شود و سود وزیان خالص دوره از مابه التفاوت جمع دو ستون بدهکار وبستانکار بخش سود وزیان به دست می اید .
در بخش سود وزیان کاربرگ و انتقال آن به بخش تراز نامه ,جمع عمودی ستون های بدهکار و بستانکار بخش های سود وزیان و ترازنامه تعیین و ذیل آن دو خط موازی کشیده می شود .
پس از تهیه کاربرگ صورت های مالی از روی کاربرگ تهیه می شوند . همچنین ثبت های مربوط به اصلاح حساب ها و بستن حساب های موقت را به راحتی می توان از روی کاربرگ انجام داد .
صورت تغییرات سرمایه:
برای نشان دادن تغییرات سرمایه در طول دوره معین,از صورت تغییرات سرمایه ویا صورت حساب سرمایه استفاده می شود .صورت تغییرات سرمایه رامیتوان مستقیما از کاربرگ تهیه کرد. برای تعیین مانده سرمایه پایان دوره ,رقم سرمایه گذاری مجدد وسود خالص دوره به سرمایه اول دوره اضافه شده وبرداشت صاحب سرمایه از آن کسر می شود .
شرکت کاکتوس
صورت حساب سرمایه
برای دوره مالی منتهی به 29/12/81
سرمایه اول دوره 1,899,000
اضافه می شود سود خالص دوره 537,000
کسر می شود برداشت صاحب سرمایه ( 60,000)
سرمایه در پایان دوره 2,412,000
ترازنامه:در تهیه صورتهای مالی چون رقم سود خالص برای تهیه صورت تغییرات سرمایه مورد نیاز است , معمولا به ترتیب صورت سود وزیان , صورت تغییرات سرمایه ودر نهایت ترازنامه تهیه می گردد ,زیرامانده سرمایه پایان دوره برای تهیه ترازنامه ضروری است .
بستن حساب های درآمد:حسابهای درآمد مانده بستانکار دارند,درنتیجه در ستون بستانکار بخش سود وزیان کاربرگ منعکس شدهاند. بستن حساب های درامد به معنای انتقال مانده بستانکار این حساب هابه حساب خلاصه سود وزیان است .
بستن حساب خرید و حسابهای هزینه : بستن حساب خرید وحساب های هزینه به معنای انتقال مانده بدهکار این حساب ها به حساب خلاصه سود وزیان است .
بستن حساب خلاصه سود وزیان :پس از این که حساب های درامد ,خرید وهزینه هابسته شد ومانره انها به حساب خلاصه سود وزیان انتقال یافت مانه حساب خلاصه سود وزیان انتقال یافت, مانده حساب خلاصه سودو زیان در صورتی که بستانکارباشد,منعکس کننده سود ودر صورتی که بدهکار باشد منعکس کننده زیان خالص دوره است که باید با سود ویا زیان خالص مندرج در کاربرگ مساوی باشد . در این مرحله ,سود یا زیان خالص از حساب خلاصه سود وزیان به حساب سرمایه منتقل می شود . انتقال سود ویا زیان خالص به حساب سرمایه ,مانده حساب خلاصه سود وزیان را به صفر می رساند .
تهیه تراز آزمایشی اختتامی:تراز ازمایشی اختتامی فهرستی از مانده حساب های دائمی یعنی حساب های دارائی ,بدهی و سرمایه است .
